'आर्यन' बनला 'अयाना' ; माजी क्रिकेटपटू संजय बांगरच्या मुलाने केली हार्मोन रिप्लेसमेंट थेरपी
भारताचा माजी अष्टपैलू खेळाडू संजय बांगरचा मुलगा आर्यन आता अनाया झाला आहे. त्याने लिंग बदलाचा (हार्मोनल ट्रान्सफॉर्मेशन) अनुभव शेअर केला. आर्यनने ११ महिन्यांपूर्वी हार्मोन रिप्लेसमेंट थेरपी (एचआरटी) करून घेतली होती.
२३ वर्षीय आर्यनने सोमवारी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर एक व्हिडिओ पोस्ट केला आणि लिहिले, ‘‘मी शक्ती गमावत आहे, परंतु आनंद मिळवत आहे. शरीर बदलत आहे, डिसफोरिया कमी होत आहे… अजून खूप लांबचा पल्ला गाठायचा आहे, पण प्रत्येक पाऊल माझ्यासारखे वाटते.’’
आर्यनदेखील (अनया) एक क्रिकेटर आहे. तो डावखुरा फलंदाज आहे जो इस्लाम जिमखाना या स्थानिक क्रिकेट क्लबसाठी क्रिकेट खेळतो. त्याने लीसेस्टरशायरमधील हिंकले क्रिकेट क्लबसाठीही खूप धावा केल्या आहेत. २० ऑक्टोबर रोजी इंग्लिश आणि वेल्स क्रिकेट बोर्डाने ट्रान्सजेंडर महिलांना महिला व्यावसायिक क्रिकेटमधून बंदी घातली. यामुळे आर्यन यापुढे महिला क्रिकेटमध्ये भाग घेऊ शकणार नाही.
माझी आवड आणि माझे प्रेम असलेला खेळ मला सोडावा लागेल असे मला कधीच वाटले नव्हते. पण इथे मी एका वेदनादायक वास्तवाला सामोरे जात आहे. हार्मोन रिप्लेसमेंट थेरपी (एचआरटी) घेतल्यानंतर आणि ट्रान्स वुमन बनल्यानंतर माझ्या शरीरात खूप बदल झाला आहे. मी माझे स्नायू वस्तुमान, सामर्थ्य, स्नायूंची स्मरणशक्ती आणि ॲथलेटिक क्षमता गमावत आहे ज्यावर मी एकेकाळी अवलंबून होतो. मला खूप दिवस आवडणारा खेळ माझ्यापासून दूर जात आहे, असे आर्यनने नमूद केले आहे.
हार्मोन रिप्लेसमेंट थेरपी म्हणजे काय?
या प्रक्रियेत स्त्री किंवा पुरुषाचे हार्मोन्स बदलून त्यांचे लिंग बदलले जाते. यामध्ये प्लास्टिक सर्जरीचीही मदत घेतली जाते. भारतात २०१४ मध्ये मान्यता मिळाली.
लिंग बदलाच्या शस्त्रक्रियेच्या संपूर्ण प्रक्रियेत किमान चार डॉक्टर, मानसोपचारतज्ज्ञ, सर्जन, स्त्रीरोगतज्ज्ञ आणि एक न्यूरो सर्जन यांचा सहभाग असतो. ही शस्त्रक्रिया २१ वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांवरच केली जाते, असे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे. यापेक्षा लहान मुलांमध्ये, पालकांकडून लेखी संमती घेतल्यानंतरच ऑपरेशन केले जाते.
