पोर्ट लुईस : नुकत्याच झालेल्या मॉरिशसच्या संसदीय निवडणुकांमध्ये लेबर पार्टीने बहुमत मिळवले आहे. मॉरिशसच्या न्यूज वृत्तसंस्थेने दिलेल्या माहितीनुसार लेबर पार्टीचे नेते आणि माजी पंतप्रधान नवीन रामगुलाम हे पुन्हा एकदा पंतप्रधानपदी विराजमान होणार आहेत.
मात्र या निवडणुकीत विद्यमान पंतप्रधान प्रविंद जगन्नाथ यांचा पक्ष सोशलिस्ट मूव्हमेंटला एकही जागा मिळवता आलेली नाही. मॉरिशसच्या संसदेत ७० जागा आहेत. मात्र ६२ जागांवरच निवडणूक होत आहे. या निवडणुकीत रामगुलाम यांच्या मजूर पक्षाच्या 'अलायन्स डू चेंज' आघाडीने ६२ जागा जिंकल्या आहेत. त्याचवेळी, जगन्नाथ यांच्या आघाडीतील लेलेपला एकही जागा मिळालेली नाही. दुसऱ्या पक्ष 'ओपीआर'ने २ जागा जिंकल्या आहेत.
मॉरिशसमध्ये भारतीय वंशाचे लोक बहुसंख्य आहेत. स्वातंत्र्याच्या वेळी तेथील लोकांना भीती वाटत होती की भारतीय वंशाचे लोक नेहमीच संसदेवर वर्चस्व गाजवतील आणि बाकीचे लोक सत्तेत सहभागी होऊ शकणार नाहीत. त्यांच्या समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी, मॉरिशसमध्ये बेटर लॉझर सिस्टम (बीएलएस) स्वीकारण्यात आली. या अंतर्गत मागास समाजातील लोकांना ८ जागांवर प्रतिनिधित्व दिले जाते.
नवीन रामगुलाम यांनी मॉरिशस लोकसभा निवडणुकीत ऐतिहासिक विजय मिळवल्याबद्दल पंतप्रधान मोदींनी सोमवारी त्यांचे अभिनंदन केले आणि त्यांना भारत भेटीचे निमंत्रण दिले. दोन्ही देशांमधील भागीदारी मजबूत करण्यासाठी एकत्र काम करण्यास उत्सुक असल्याचे मोदी म्हणाले.
व्हायरल झालेल्या ऑडिओ टेप्स प्रसारित झाल्या त्यांनी फिरवले वारे
गेल्या महिन्यात मॉरिशसमध्ये काही ऑडिओ टेप्स सोशल मीडियावर व्हायरल झाल्या होत्या. यामध्ये सरकारवर भ्रष्टाचाराचे अनेक आरोप करण्यात आले. त्यामुळे देशात नकारात्मक वातावरण निर्माण झाले आणि त्यामुळे पक्षाचे निवडणुकीत मोठे नुकसान झाले.
मॉरिशसमध्ये बीएलएस प्रणाली काय आहे जिथे हरलेल्या पक्षाला खासदार केले जाते?
प्रधानमंत्री जगन्नाथ यांनी हार स्वीकारली, वडिलांनी त्यांना ७ वर्षांपूर्वी प्रधानमंत्री केले होते पंतप्रधान जगन्नाथ यांनी लोकसभा निवडणुकीत पराभव स्वीकारला आहे. ते म्हणाले देशाला पुढे नेण्यासाठी मी जे काही केले ते केले. मात्र जनतेने दुसऱ्या पक्षाला विजयी करण्याचा निर्धार केला आहे. मी देशातील जनतेला शुभेच्छा देतो.
जगन्नाथ सन २०१७ पासून देशाचे पंतप्रधान होते. त्यांच्या जागी त्यांच्या वडिलांनी त्यांना पंतप्रधान केले. त्यानंतर सन २०१९ मध्ये त्यांनी निवडणूक जिंकली. गेल्या महिन्यातच मॉरिशसने विवादित चागोस बेटांवर ब्रिटनकडून ताबा मिळवला होता. त्यांचे भांडवल निवडणुकीतही करण्याचा त्यांचा प्रयत्न होता, पण त्यांचा पक्ष मोठ्या वादात सापडला.
'मिस्सी मुस्तास' नावाच्या यूट्यूब चॅनलने ऑक्टोबरमध्ये देशातील प्रमुख नेते, वकील, अधिकारी आणि पत्रकारांच्या फोन टेप लीक केल्या होत्या. लीक झालेल्या टेपमध्ये अनेक खुलासे झाले होते. एक प्रसिद्ध प्रकरण म्हणजे एका पोलीस अधिकाऱ्याने एका फॉरेन्सिक डॉक्टरला कोठडीतील मारहाणीमुळे मरण पावलेल्या माणसाचा अहवाल बदलण्यास सांगितले.
त्यामुळे सरकारला मोठा पेच निर्माण झाला. हे रेकॉर्डिंग अस्सल नसल्याचं जगन्नाथ सरकार यांनी म्हटलं असलं तरी ते एआयच्या मदतीने तयार करण्यात आलं आहे. यानंतर ३१ ऑक्टोबर रोजी संपूर्ण देशात सोशल मीडियावर बंदी घालण्यात आली होती. ही बंदी ११ नोव्हेंबरपर्यंत कायम होती.
जगन्नाथ आणि रामगुलाम हे दोघेही सन १९६८ मध्ये ब्रिटनपासून स्वातंत्र्य मिळाल्यापासून मॉरिशसच्या राजकारणावर वर्चस्व गाजवणाऱ्या कुटुंबातून आले आहेत. ७७ वर्षीय रामगुलाम हे मॉरिशसला स्वातंत्र्य मिळवून देणारे शिवसागर रामगुलाम यांचे पुत्र आहेत. रामगुलाम तिसऱ्यांदा पंतप्रधान होणार आहेत.
भारताने स्वातंत्र्यापूर्वीपासून मॉरिशसशी चांगले संबंध ठेवले आहेत. याचे महत्त्वाचे कारण म्हणजे तेथील भारतीय वंशाच्या लोकांचे लोकसंख्येचे प्राबल्य. ब्रिटनने मजूर भारतातून मॉरिशसला नेले होते. सध्या तेथील १२ लाख लोकसंख्येपैकी ७० टक्के भारतीय वंशाचे लोक आहेत.
